Wystawa o Wielkim Zderzaczu Hadronów na Politechnice Śląskiej

Ciekawi świata młodzi ludzie mogą obejrzeć na wystawie elementy LHC oraz zdjęcia i plansze obrazujące jego budowę i działanie. Prezentowane są m.in. modele służących do dokonywania pomiarów detektorów ALICE, ATLAS, LHCb i CMS oraz niektóre prototypowe części urządzenia.

Wystawie towarzyszą stanowiska i multimedia prezentujące doświadczenia i eksperymenty fizyczne. Można obserwować m.in. zjawiska elektryczne, zrozumieć zasadę działania akceleratora i różnych modeli detektorów, "zobaczyć" promieniowanie kosmiczne czy zmierzyć prędkość światła.

"Zapraszamy szczególnie młodzież, bo to wyjątkowa okazja, by przekonać się samodzielnie, jak teoretyczne rozważania przekładają się na rozwiązania praktyczne" - wskazał rzecznik Politechniki Śląskiej Paweł Doś. Zaznaczył, że gliwickiej ekspozycji towarzyszą dwa konkursy - skierowane do zorganizowanych grup szkolnych.

Pierwszy z nich - dotyczący wiedzy o LHC oraz wiedzy o ewolucji Wszechświata - przeprowadzą pracownicy uczelni. Drugi, fotograficzny - na zdjęcie związane z zagadnieniami prezentowanymi w trakcie wystawy LHC - zostanie rozstrzygnięty poprzez głosowanie w internecie.

Wielki Zderzacz Hadronów (Large Hadron Collider - LHC) to akcelerator cząstek elementarnych zbudowany w laboratorium CERN pod Genewą - umieszczony w 27-kilometrowym tunelu między Francją a Szwajcarią, ok. 100 metrów pod ziemią. Jego budowa trwała kilkanaście lat i pochłonęła kilka miliardów euro.

Do prac zaangażowało się ok. 10 tys. naukowców z całego świata, także z kilku polskich ośrodków badawczych, które w zamian będą mieć dostęp do wyników eksperymentów. LHC to jedna z największych inwestycji naukowych świata - wspólne przedsięwzięcie 20 krajów europejskich zrzeszonych w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN).

W tunelu z nieosiągalną do tej pory prędkością mają poruszać się i zderzać ze sobą protony. Naukowcy liczą, że obserwacja tego, co powstanie w wyniku zderzeń, doprowadzi do odkrycia nowej materii, której istnienia są pewni. Tuż po pierwszym uruchomieniu, we wrześniu 2008 r. zderzacz uległ awarii - ma ponownie ruszyć pod koniec września 2009 r.

Wędrującą po polskich ośrodkach naukowych (dotąd m.in. Warszawa, Kraków, Tarnów i Poznań) wystawę poświęconą LHC przygotowała grupa instytucji badawczych, które biorą udział w badaniach CERN. Jednostką wiodącą projektu wpółfinansowanego przez resort nauki i szkolnictwa wyższego jest Politechnika Warszawska.

W skład grupy wchodzą też m.in.: Instytut Problemów Jądrowych w Świerku, Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie, Politechnika Wrocławska i Wrocławski Park Technologiczny. Organizatorów wspiera również Państwowa Agencja Atomistyki. (PAP)